KATEDRA KOMPOZYCJI

Nauka kompozycji pojawiła się po raz pierwszy w warszawskiej Szkole Muzyki i Sztuki Dramatycznej (1816), w której w 1821 roku wykłady z teorii kompozycji muzycznej rozpoczął Józef Elsner, będący jednocześnie rektorem Instytutu Muzyki i Deklamacji tej szkoły. W 1826 roku kompozycji uczyło się już 11 osób, wśród nich Fryderyk Chopin. Absolwentami Szkoły byli wówczas m.in.: Ignacy Dobrzyński, August Freyer, Tomasz Nidecki – znani późniejsi kompozytorzy.

W 1863 r. z Instytutem Muzycznym, którego dyrektorem został Apolinary Kątski, zaczął współpracować Stanisław Moniuszko, obejmując klasę kontrapunktu i kompozycji oraz harmonii i instrumentacji. Dziesięć lat później (1872) rozpoczął nauczanie Władysław Żeleński (harmonia i kontrapunkt), a od 1888 roku Zygmunt Noskowski (kontrapunkt, kompozycja, orkiestra) – wcześniejszy absolwent (1863) tejże uczelni.

Grono profesorów Instytutu nadzorowało merytoryczną stronę nauczania, co stanowi główny cel pracy obecnych katedr. Podobny do przyszłych katedr charakter nosiła Rada Pedagogiczna (Komitet Wykonawczy, Wydział Wykonawczy) Warszawskiego Instytutu Muzycznego (1888-1903), zajmująca się wszystkimi kierunkami kształcenia, wśród których Gustaw Rogulski (harmonia, kontrapunkt) – uczeń Hectora Berlioza – reprezentował dziedzinę kompozycji.

W latach 90. XIX wieku Instytut mógł się poszczycić tak wybitnymi absolwentami kompozycji, jak: Henryk Melcer, Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (kompozytor litewski), Mieczysław Karłowicz, Ludomir Różycki, Tadeusz Joteyko, Mieczysław Kazuro, Antoni Szałowski, Apolinary Szeluto.

W powołanym w 1919 roku Konserwatorium Muzycznym (dekret podpisali: Józef Piłsudski, Ignacy Jan Paderewski – jako premier i Zenon Przesmycki „Miriam” – jako Minister Kultury i Sztuki) klasę kompozycji prowadził (aż do śmierci w 1925) Roman Statkowski, a jego absolwentami byli, m.in.: Jan Maklakiewicz, Piotr Perkowski, Kazimierz Wiłkomirski, Jerzy Lefeld. Następnie klasę kompozycji objęli: Henryk Melcer, Piotr Rytel, Witold Maliszewski, Karol Szymanowski (przez krótki, ale znaczący, okres był dyrektorem Konserwatorium, a potem rektorem Wyższej Szkoły Muzycznej), Kazimierz Sikorski, Władysław Raczkowski, Ludomir Różycki. W gronie kompozytorów uczących w Konserwatorium znaleźli się ponadto: Jerzy Lefeld, Stanisław Kazuro, Stanisław Niewiadomski, Juliusz Wertheim, Michał Surzyński, Jan Maklakiewicz, Grzegorz Fitelberg, Eugeniusz Morawski, Kazimierz Wiłkomirski. Część z nich uczyła takich przedmiotów warsztatu kompozytorskiego, jak: instrumentacja, kontrapunkt, czytanie partytur, instrumentoznawstwo. W sumie ta liczna grupa stanowiła trzon pedagogów kierunku kompozycja, decydujących o jego kształcie, a więc pełniących rolę obecnej Katedry Kompozycji.

W wyniku reorganizacji w 1932 r. w Państwowym Konserwatorium Muzycznym ukonstytuowana została organizacja wydziałowa, w której Wydział I tworzyły dwa kierunki: kompozycja i teoria muzyki, a pedagodzy wydziału stanowili jego Radę. Jej przedstawiciele wchodzili w skład Rady Naukowo-Artystycznej będącej naczelną władzą całej uczelni. Rada Wydziału I była tym samym wyraźnym poprzednikiem Katedry. Do grona absolwentów kompozycji w tym czasie należały 32 osoby, w tym: Grażyna Bacewiczówna, Maria Dziewulska, Jan Ekier, Tomasz Kiesewetter, Stefan Kisielewski, Witold Lutosławski, Jan Adam Maklakiewicz, Artur Malawski, Andrzej Panufnik, Piotr Perkowski, Antoni Szałowski. Po II wojnie światowej kompozytor i pedagog Stanisław Kazuro zorganizował ponownie warszawską uczelnię muzyczną, która w 1946 r. uzyskała miano Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Jej pierwszym z czterech był Wydział Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki. W 1957 r. po reorganizacji PWSM ilość wydziałów wzrosła do sześciu, a ponadto powołano szereg katedr, w tym Katedrę Kompozycji kierowaną przez Tadeusza Szeligowskiego. W roku 1962 uczelnia zyskała status akademicki, a imię oraz nazwę Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina – przyjęła w 1979 roku. Od roku 2008 nosi nazwę Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina. Kierownikami Katedry (od chwili jej utworzenia w 1957) byli profesorowie:

Od 1 października 2016 r. kierownikiem Katedry jest prof. zw. dr hab. Paweł Łukaszewski.

Katedra Kompozycji skupia wybitnych kompozytorów polskich, których działalność twórcza zaowocowała licznymi sukcesami na arenie międzynarodowej. Członkowie Katedry Kompozycji zajmują się pracą artystyczną, naukową i dydaktyczną, przygotowując przyszłych twórców muzyki. Celem studiów jest zdobycie przez studentów wszechstronnego zasobu wiedzy i umiejętności z zakresu warsztatu kompozytorskiego, ze szczególnym uwzględnieniem współczesnych technik kompozytorskich. Katedra Kompozycji stanowi teren podnoszenia kwalifikacji jej członków, doskonalenia metod nauczania, wymiany doświadczeń artystycznych, pedagogicznych z innymi uczelniami i środowiskami artystycznymi oraz prac naukowo-badawczych w zakresie szeroko pojętych metod kompozycji, form wyrazu muzyki tradycyjnej oraz współczesnej, w tym szczególnie polskiej. Katedra Kompozycji odpowiedzialna jest za grupę przedmiotów prowadzonych zarówno na Wydziale I, jak i na innych Wydziałach, takich, jak: Kompozycja, Harmonia, Ćwiczenia z harmonii, Kontrapunkt, Instrumentacja, Instrumentoznawstwo, Czytanie partytur, Współczesne techniki kompozytorskie, Muzyka elektroniczna. Od 1945 r. klasy kompozycji prowadzili profesorowie: Tadeusz Szeligowski, Kazimierz Sikorski, Jan Maklakiewicz, Piotr Rytel, Bolesław Woytowicz, Piotr Perkowski, Tadeusz Baird, Andrzej Dobrowolski, Witold Rudziński, Tadeusz Paciorkiewicz, Włodzimierz Kotoński, Zbigniew Rudziński, Marian Borkowski, a obecnie prowadzą je: Krzysztof Baculewski, Zbigniew Bagiński, Marcin Błażewicz, Zygmunt Krauze i Stanisław Moryto. Od 1990 r. ramach Katedry Kompozycji działa powołane przez Włodzimierza Kotońskiego Studio Muzyki Komputerowej. W 1999 r. z inicjatywy Mariana Borkowskiego zostały utworzone następujące pracownie specjalistyczne: Współczesnych Technik Kompozytorskich (kierownik: Zbigniew Bagiński), Instrumentacji i instrumentoznawstwa (Marcin Błażewicz), Muzyki Polskiej XX/XXI wieku (Alicja Gronau-Osińska), Kontrapunktu (Paweł Łukaszewski).

Od 1999 r., dzięki inicjatywie Mariana Borkowskiego, odbywają się:

Katedra organizuje także wykłady otwarte z udziałem zaproszonych gości z zagranicy (Japonia, Korea, USA, Kanada, Niemcy, Szwajcaria, Chile, Rumunia) i z kraju, w tym także członków Katedry Kompozycji, a także sesje naukowo-artystyczne poświęcone twórczości wybitnych polskich i obcych kompozytorów (Kazimierz Sikorski – 1995, Franciszek Schubert – 1997, Feliks Nowowiejski – 1998, Piotr Perkowski – 2001, Witold Rudziński – 2003). W 2004 roku uroczyście obchodzono 70-lecie urodzin prof. Mariana Borkowskiego. Z tej okazji odbył się także Koncert Jubileuszowy ,,Profesorowi Borkowskiemu – Uczniowie”. W 2008 – Jubileusz 50-lecia pracy twórczej i 40-lecia pracy pedagogicznej Profesora Mariana Borkowskiego. Katedra publikuje materiały z sesji, wydaje książki z zakresu analizy muzyki współczesnej, technik kompozytorskich, estetyki muzycznej, wykonawstwa muzyki współczesnej. Od 2000 r. siłami Katedry Kompozycji prowadzone są dwuletnie Podyplomowe Studia Kompozycji (2000-2008 kierownik prof. Marian Borkowski, od 2008 – kierownik ad. dr hab. Alicja Gronau-Osińska). Obecnie w UMFC pracuje ok. 30 kompozytorów, których życie i dorobek ujęte zostały w Almanachu Kompozytorów Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (red. A. Gronau-Osińska). Ważnym sprawdzianem rozwoju talentu studiującej młodzieży są Koncerty Kompozytorskie poszczególnych klas kompozycji oraz doroczny Koncert Muzyki Elektroakustycznej obejmujący prace wykonane w Studio Muzyki Elektronicznej.

Członkowie Katedry Kompozycji

Pedagodzy współpracujący z Katedrą


ostatnia modyfikacja: 25/07/2017